14 originele tips voor energiebesparing tijdens het koken

1. Eieren koken

• Pak een pan die zo klein mogelijk is. Je hoeft dan minder water op te warmen.
• Doe de deksel op de pan wanneer je het water aan de kook brengt. Het water is zo eerder op temperatuur.
• Kook zoveel mogelijk eieren tegelijkertijd. Eet je morgenochtend weer een ei of neem je graag een eitje mee naar werk? Kook deze dan alvast mee, zodat je de eieren voor twee dagen in één keer kookt.
• Gebruik een eierkoker bij het bereiden van veel eieren tegelijkertijd. De eierkoker is elektrisch. Per ei kom je gemiddeld uit op een lager verbruik van energie dan bij het traditioneel koken van de eieren.

2. Gasbesparing door het gebruik van de juiste gaspit

3. Wassen van groenten en fruit

• Gebruik je de warme kraan voor het wassen van groenten? Bekijk of dit altijd nodig is. Wil je het vuil eraf spoelen, dan kun je dit prima doen met koud water. Je kunt het product daarna altijd nog nawassen met warm water om pesticiden eraf te spoelen. Voor het verwijderen van restanten van bestrijdingsmiddelen op je eten is warm water namelijk effectiever.
• Snijd groenten als prei en andijvie eerst in stukken voordat je ze wast. Het zand komt dan makkelijker los waardoor het wassen sneller gaat en je minder (warm) water hoeft te gebruiken.
• Heb je aardappels of bijvoorbeeld knollen met veel zand of ander vuil erop? Was ze dan met een groenteborstel in een teiltje met water.
• Geef je toch de voorkeur aan wassen onder een stromende kraan? Overweeg dan om een waterbesparende kraankop op de kraan te monteren of zet er een zogenaamde ecosaver doorstroombegrenzer in. Dat scheelt een hoop in water- en gasverbruik.

4. Koken en stomen van groenten

• Let op het waterniveau bij het koken en stomen van groenten. Bij een stoompan is een flinke bodem water (in plaats van een hoge laag) vaak al voldoende omdat er ook vocht vrijkomt uit de groenten. Daarnaast circuleert de stoom in de pan waardoor het water nauwelijks verdampt. Door minder water in de pan te doen, bespaar je op gas tijdens het opwarmen van het water. Kook je groenten op de traditionele manier, in een pan met water? Ook dan kun je letten op het waterniveau.
• Zet het gas lager naar een middelhoog of laag vuur tijdens het koken. Hoog vuur is helemaal niet nodig als het water eenmaal aan de kook is gebracht. Dit geldt natuurlijk ook voor de warmtebron van je inductiekookplaat.
• Je kunt experimenteren met het eerder uitzetten van de warmtebron. Als het water eenmaal zijn kooktemperatuur heeft bereikt dan kunnen groenten gewoon verder garen zonder dat je het water aan de kook hoeft te houden. Voor groenten als bloemkool of sperziebonen is dit zeker het proberen waard.
• Snijd aardappelen, pompoen en andere grote of harde groentesoorten in kleine stukken. Ze zijn dan een stuk sneller gaar. Dat scheelt je dus in kooktijd en gas- of energieverbruik.

5. Deksel op de pan

6. Efficiënt 2-in-1 koken

• Gebruik een stoompan voor het bereiden van eten en 'bouw een torentje'. Je kunt de groenten dan bijvoorbeeld bovenop aardappelen koken en op die manier energie en gas besparen doordat je maar één gaspit of andere warmtebron nodig hebt.
• Een alternatief torentje kun je ook bouwen door bovenop de pan een ei te bakken. Het kookwater is dusdanig heet dat dit prima gaat. Gebruik de koekenpan al direct als deksel wanneer je het water aan de kook brengt, zodat deze zo warm mogelijk wordt.
• Vlees of een (vega)burger waarvan je meerdere porties hebt die je de komende dagen eet? Bak de burgers of het vlees dan gelijk allemaal, zodat je het tweede portie de volgende dag of dagen alleen nog even kort hoeft op te warmen. Het gas of de elektriciteit die je voor één burger gebruikt, kun je op die manier efficiënt inzetten door ook de tweede alvast mee te bakken.
• Maak eens vaker een simpele eenpansmaaltijd waarbij je alle ingrediënten in dezelfde pan bereidt. Je hoeft dan slechts één warmtebron te gebruiken tijdens het koken.

7. Efficiënt gebruik van de oven

• Maak in de oven verschillende gerechten tegelijkertijd klaar.
• Zet de oven uit als het gerecht bijna klaar is en laat het in de oven verder nagaren.
• Laat de oven niet langer voorverwarmen dan nodig is of sla het voorverwarmen over.
• Heb je een oven met ecostand? Maak hier dan ook gebruik van voor het energiezuinig bereiden van je ovenmaaltijden.
• Heb je een grote oven maar gebruik je deze alleen voor kleine gerechten? Overweeg dan eens om een mini oventje ernaast te gebruiken, dat scheelt je een hoop energie.
• Heb je een broodrooster met broodjeswarmer er bovenop? Bak daar dan je stokbrood op in plaats van in de oven. Draai het stokbrood wel regelmatig, zodat het rondom goed gebakken wordt.

8. Grootmoeders alternatieven

• Een roerzeef gebruiken als alternatief voor de blender;
• Slagroom kloppen met een ouderwetse maar effectieve handmixer of (de wat meer inspanning vereisende) garde in plaats van met de elektrische variant. Kijk bijvoorbeeld eens bij de kringloopwinkel, daar kom je handmixers nog wel tegen. Maar ook Bol.com heeft een alternatief (zie de link op de benodigdhedenlijst);
• Het is wat meer werk, maar pers sinaasappels gewoon eens met de hand. Of gebruik een citruspers met hefboom;
• Gebruik een rasp, vijzel of stamper in plaats van de hakmolen als je wortelen, kaas of andere harde voedingswaren zoals noten fijner wilt malen. Of schaf een hakmolen zonder elektriciteit aan - eentje voor handmatig gebruik;
• Kneed deeg waar mogelijk met de hand. Het gebruik van een mixer met deeghaken is helemaal niet altijd nodig, met de hand kom je vaak een heel eind.

9. Eerder uitzetten van het gas of de inductie

10. Koken met een hooikist, Wonderbag of een Ecostoof

• De Wonderbag en de Ecostoof zijn niet-elektrische slowcookers. Het zijn een soort geïsoleerde ‘nestjes van stof’ om je pan in te zetten. Je kunt deze producten gebruiken om eten in te laten garen nadat je het aan de kook hebt gebracht; er is dan geen verhitting meer voor nodig. In een Wonderbag blijft je eten bijvoorbeeld tot 8 uur doorgaren, terwijl je dus geen energie meer verbruikt. Je kunt er tot 70% kooktijd en tot ongeveer 30% gas of elektriciteit mee besparen.
• Een hooikist is de ouderwetse variant op deze producten. Hooikisten (een houten kist gevuld met hooi en waarin een uitsparing zit voor het plaatsen van pannen) werden vroeger gebruikt om het eten in te laten garen. Het hooi in de hooikist zorgt door zijn isolerende werking dat het eten in de kist verder gaart.

11. Koken met een slowcooker, multicooker of snelkookpan

12. Timing en opwarmen van eten

• Let tijdens het koken op wanneer je wat bereidt. Heb je vlees dat langer moet garen of kosten de aardappelen juist meer tijd dan de vegaburger? Stem de bereidingstijden dan goed op elkaar af, zodat je zo min mogelijk tijd nodig hebt om eten dat al gaar is warm te houden.
• Is je eten gaar? Zet het vuur dan ook direct uit. Het per ongeluk nog tien minuten langer op het vuur laten staan, is natuurlijk zonde van de energie.
• Is het eten klaar maar moet je nog een tijdje wachten voordat je het kunt opdienen? Weeg dan af of je het warm wilt houden in de tussentijd of dat je het gas en de inductie uitzet en het eten later opnieuw kort verwarmt.
• Bereid jij eten zonder reden vaak al geruime tijd van tevoren? Kijk dan of het zinvol is om je routine om te gooien zodat opnieuw opwarmen niet meer nodig is.

13. Blijf bij de (kook)les

• Klaar met koken? Vergeet dan niet om de afzuiger uit te zetten. Het gebruik van een afzuiger is goed voor je gezondheid maar verbruikt wel energie.
• Blijf tijdens het koken in de keuken en ga geen andere dingen doen. Dit voorkomt dat je vergeet waarmee je bezig was en/of het eten te lang op laat staan waardoor je onnodig gas of elektriciteit verspilt.

14. Kook voor meerdere dagen