1. Beste plek composthoop
De beste plek voor een composthoop bepaal je aan de hand van de schaduwplekken in je tuin. Kies voor een plek die gedurende de dag zoveel mogelijk schaduw biedt en waar de zon langs draait. Voorkom dat de zon op de compost komt te staan of dat de composthoop op een plek komt te liggen waar veel wind staat. Bij veel zon en wind is de kans op uitdrogen groot, wat het proces van composteren tegen gaat. Let er bij je keuze van de juiste plek ook op dat de composthoop handig bereikbaar is en niet te ver weg ligt.
Het is belangrijk dat een composthoop niet te droog of te nat kan worden. Kies daarom niet voor een plek onder een overkapping; onder een boom is daarentegen wel een goede optie. Een plek op een open veld is ook minder geschikt.
Houd rekening met oppervlaktewater, zoals sloten of beekjes, bij de keuze van je plek. Een composthoop kan het oppervlaktewater vervuilen doordat er meststoffen uit het compost in het water kunnen spoelen.
2. Basis voor de composthoop maken
Hoe maak je compost? Een composthoop bestaat uit meerdere lagen van verschillend organisch afval. Begin bij het starten van een composthoop met een basis van takken en twijgen die je wat kleiner hebt gemaakt. Knip de takken echter niet te klein. Grover materiaal zorgt ervoor dat je composthoop ook onderin voldoende lucht krijgt. Bouw op deze basis vervolgens laag voor laag je composthoop op.
Je kunt werken met een open composthoop zonder ombouw, of ervoor kiezen om gebruik te maken van een
compostsilo (een houten ombouw waarmee het afval bij elkaar wordt gehouden).
3. Het opbouwen van de lagen
Belangrijk is dat je voor iedere laag, afval in een andere samenstelling gebruikt. Zo voorkom je dat er tijdens het verteringsproces schadelijke broeikasgassen ontstaan. Maak lagen waarin je wat natter en fijner keukenafval gebruikt en lagen waarin wat droger en grover tuinafval is verwerkt. Gebruik ook afwisselend koolstofrijk afval (zoals bladeren, snoeiafval, stro) en stikstofrijk afval (als gras, mest en groene plantenresten). Meng het verschillende afval dat je gebruikt voor een laag goed door elkaar, zorg voor veel variatie bij het opbouwen van de lagen en maak de lagen niet de dik. Stapel om en om de wat meer vochtige lagen op de drogere lagen.
Door de onderling verschillende lagen afval steeds afwisselend te gebruiken blijft je composthoop luchtig, wat noodzakelijk is voor een goede compostering. Micro-organismen die zorgen voor het omzetten van het afval in compost, hebben hiervoor voldoende zuurstof nodig.
Gebruik geen lagen van exact hetzelfde materiaal, maar zorg ervoor dat je de samenstelling van het afval per laag voldoende varieert.
Maak grof tuinafval zo klein mogelijk. Niet alleen gaat het verteringsproces dan een stuk sneller, maar je composthoop wordt ook minder kolossaal.
Om te voorkomen dat de composthoop gaat stinken, kun je eens in de 6 weken de onderste lagen van de hoop bovenop scheppen (de lagen keren). Zo krijgen deze lagen ook weer voldoende zuurstof.
4. De composthoop afdekken
Het afdekken van een composthoop is niet echt nodig. Wil je de composthoop toch afdekken, gebruik dan materiaal dat voldoende lucht doorlaat, zoals jute zakken. Zorg dat wormen en andere insecten nog bij het afval kunnen komen door hier en daar kleine stukjes afval onbedekt te laten.
Bij aanhoudende, zware regen kun je de composthoop afdekken met een zeil. Zo voorkom je dat de composthoop te nat wordt en dat er voedingsstoffen wegspoelen. Als het is opgehouden met regenen moet je het zeil wel weer direct weghalen om te voorkomen dat het compostmateriaal gaat stikken.
In de winter hoef je de hoop niet extra af te dekken omdat sneeuw en vorst niet schadelijk zijn voor de composthoop.
5. Wanneer is de compost klaar?
Onder de juiste omstandigheden en als de composthoop op de juiste manier is opgebouwd, is de compost na ongeveer 6 maanden gereed. Als het gebruikte afval is veranderd in een soort rulle bosgrond, die ruikt naar verse aarde, dan is het composteren klaar en kun je de compost gaan gebruiken.