1. Compostvat, composthoop of bak?
Welk systeem je kiest is afhankelijk van de oppervlakte van je tuin. Is de tuin niet groter dan 200 à 300 m2 dan is een compostvat de beste keuze. Is de tuin groter en de hoeveelheid tuinafval niet genoeg voor een composthoop maar wel te veel voor een compostvat, kies dan voor een open compostbak.
Heb je naast een siertuin ook een moestuin en wil je veel compost gaan maken? Dan kun je het beste een composthoop bouwen.
Probeer vooraf ook een inschatting te maken van de hoeveelheid afval die je wilt gaan composteren. Houd daarbij rekening met het feit dat het afval snel inteert en dat de hoeveelheid dan kleiner wordt.
2. Voordelen van een composthoop
Een composthoop kent meerdere voordelen:
- Een composthoop is de goedkoopste en makkelijkste manier om zelf compost te maken.
- Je kunt bij deze methode het proces van het veranderen van afval in compost heel makkelijk volgen, wat het composteren wel zo leuk maakt.
- Op een composthoop kun je meer afval kwijt en hoef je minder vaak te beluchten (keren) dan bij een compostvat.
3. Nadelen van een composthoop
Nadelen van een composthoop:
- Een composthoop neemt veel meer plaats in en oogt minder netjes dan een compostbak of compostvat.
- Het scheiden van nieuw afval en bijna klare compost gaat een stuk moeilijker dan in een bak of vat.
- Dit geldt ook voor het noodzakelijke, regelmatig keren van de afvallagen (onderste laag boven). De composthoop moet je hiervoor echt afgraven.
- Doordat een composthoop opengesteld is aan de buitenlucht, stopt in de koudere maanden het verteringsproces en komt pas weer op gang als de temperatuur stijgt. Het composteren zal hierdoor langer duren.
- Een optimale beluchting en vochtigheid is op een open composthoop moeilijker haalbaar dan in een gesloten compostvat.
- Er kunnen stikstofrijke meststoffen uit het compost lekken, wat oppervlaktewater van nabijgelegen sloten of beekjes kan vervuilen.
- Bij zware, aanhoudende regenval zul je de composthoop ter bescherming moeten afdekken.
- Door het open systeem kun je soms overlast hebben van vliegen en ongedierte.
4. Voordelen van een open compostbak
In vergelijking met een composthoop heeft een open compostbak verschillende voordelen:
- In een compostbak kan het afval niet wegzakken en blijft dus beter op zijn plaats dan op een composthoop. Daardoor ziet het geheel er ook minder rommelig uit. Op de foto hierboven zie je voorbeelden van systemen die open zijn.
- Nieuw en half verteerd afval en gebruiksklare compost kun je nauwkeuriger scheiden in aparte bakken die naast elkaar staan. Zo krijg je een betere kwaliteit compost.
- Een open compostbak hoef je niet per se te kopen maar kun je heel makkelijk zelf maken wat een stuk voordeliger is. Zo kun je met compostbakken goedkoper uit zijn dan met een compostvat.
5. Nadelen van een open compostbak
Naast de voordelen kent een open compostbak ook nadelen:
- Voor een goede compostering in een compostbak heb je minimaal 2, maar eigenlijk 3 bakken nodig, om de compost te kunnen omzetten. Je hebt dus alsnog meer plaats nodig dan voor een vat.
- Omdat de bak open is stopt bij erg lage temperatuur het verteringsproces en komt pas weer in werking als de temperatuur oploopt. Daardoor zal het hele proces wat langer duren dan in een compostvat.
- Optimale omstandigheden wat betreft beluchting en vochtigheid zijn in een open compostbak moeilijker te realiseren dan in een gesloten compostvat.
- Het afval is in de open bak minder beschermd tegen zware regenval.
- Net als de bij composthoop kunnen ook uit de open compostbak meststoffen lekken die het oppervlaktewater kunnen vervuilen. Houd hier bij de keuze voor de locatie van de bak rekening mee.
- Bij een open bak is de kans op eventueel ongedierte en vliegen groter dan bij een vat met deksel.
6. Voordelen van een gesloten compostvat
- Een belangrijk voordeel van het compostvat is dat deze veel minder plaats inneemt dan een composthoop of compostbak. Daarnaast ziet het gesloten vat er een stuk netter uit dan een hoop of open bak.
- De klep die onderin het vat zit zorgt ervoor dat je het nieuwe afval en de bijna klare compost heel makkelijk kunt scheiden. Om de afvallagen te keren kun je het vat gewoon optillen en omkieperen.
- Pluspunt van een geïsoleerd, gesloten compostvat is, dat het composteren het hele jaar doorgaat, ook bij lage temperaturen. Het verteringsproces zal hierdoor in een compostvat wat sneller gaan.
- In het gesloten vat zijn optimale omstandigheden wat betreft beluchting en vochtigheid beter te realiseren dan bij de andere, open systemen.
- Doordat je het compostvat kunt afsluiten met een deksel is het afval beschermd tegen zware regen en houd je vliegen en klein ongedierte op afstand.
7. Nadelen van een gesloten compostvat
De nadelen van een gesloten compostvat:
- Een compostvat moet je kant-en-klaar kopen waardoor deze vorm van composteren meer geld kost.
- In een compostvat kun je minder afval kwijt en het vat kan snel te vol raken.
- Als het compostvat niet stabiel staat, kan de bodem doorzakken en breken. Zeker als het vat daarbij ook nog eens overvol is.
- Voor een goede beluchting moet je een compostvat met behulp van een beluchtingsstok iedere week beluchten.
8. Een open compostbak kopen of maken
Open compostbakken, soms ook wel silo’s genoemd, zijn te koop in zowel hout, als kunststof uitvoering. De bakken worden als bouwpakket geleverd om thuis in elkaar te zetten. Als je de bak zelf maakt dan kun je hiervoor sloophout of houten pallets gebruiken, eventueel in combinatie met gaas. Erg handig is het als je de voorkant van de bak geheel of gedeeltelijk kunt verwijderen, zodat je de compost makkelijk kunt overscheppen. Dit geldt zowel voor een gekochte, als voor een zelfgemaakte bak. Een houten bak isoleert goed en staat natuurlijker in je tuin dan een plastic bak. Het hout gaat echter na verloop van tijd rotten en is daardoor eerder aan vervanging toe dan een kunststof bak.
9. Maat van een open compostbak
Koop of maak de bakken niet te groot. Dat is niet praktisch en het omzetten van het afval wordt onnodig zwaar. Een maximale afmeting van 1 m2 grondoppervlak per bak is meestal wel voldoende, temeer daar het afval vrij snel slinkt en de hoeveelheid dan weer kleiner wordt. Maak bij het bepalen van de maat van een open compostbak dus de juiste afweging.
Door onbewerkt hout met een milieuvriendelijk houtbeschermingsmiddel te behandelen, kun je langer plezier hebben van de houten compostbak.
Kies je voor een kunststof compostbak? Overweeg dan ook eens de aanschaf van een bak die gemaakt is van gerecycled plastic.
10. Een compostvat kopen
Een gesloten compostvat bestaat uit een romp, een bodemplaat, een klep onderin en een deksel, met als meegeleverd accessoire een metalen beluchtingsstok. De vaten worden uitgevoerd in kunststof en hout en zijn te koop in verschillende maten en prijzen. Een kunststof vat gaat langer mee, maar oogt minder natuurlijk dan een houten vat. Een houten vat daarentegen is aan rot onderhevig en zul je na zo’n jaar of 5 moeten vervangen. De afmeting van het vat is afhankelijk van het aantal liters inhoud.
Misschien ook interessant:
>> Composthoop maken: de juiste plek en manier van opbouwen.
>> Welk afval mag je wel en niet composteren? Een overzicht.
>> Wat kun je gebruiken als mulch voor de tuin?