Weethetsnel
Heeft 934 instructies gemaakt

Hoe moet je sjoelen? Spelregels en tips

Toevoegingsdatum: 14 feb. 2023

Laatst aangepast: 17 feb. 2023

7724 keer bekeken

Omschrijving

Ben je op zoek naar de regels voor een recreatief potje sjoelen? In deze spelinstructie lees je stapsgewijs hoe je dit ouderwetse en vermakelijke schuifspel speelt - en wat je ervoor nodig hebt! Ook wordt duidelijk uitgelegd hoe de puntentelling werkt, en geven we een aantal tips om het spel tactisch te spelen. Sjoelen is leuk om te doen tijdens een braderie, Koningsdag en natuurlijk tijdens de feestdagen. Zowel kinderen als volwassenen zullen er een hoop plezier aan beleven!

Weethetsnel.nl kan een kleine vergoeding verdienen middels zogenaamde affiliate links in dit artikel.

Handleiding

Benodigdheden

Sjoelbak - Bol.com
Sjoelstenen, 30 stuks
Optioneel:
Wollen doek
Scoreformulier - Bol.com

spelregels sjoelen sjoelen regels sjoelen puntentelling sjoelen tips

1. Wat is sjoelen?

Sjoelen is een bekend Nederlands spel dat wordt gespeeld met een zogenaamde ‘sjoelbak’. De sjoelbak bevat 4 poortjes met daarachter vakken (zie foto). Spelers moeten hierin houten schijven, de 'sjoelstenen', zien te schuiven. Het spel wordt recreatief gespeeld, maar ook als sport. In deze spelinstructie zullen we ons vooral richten op de recreatieve variant.

2. Wat heb je nodig om te kunnen sjoelen?

Om te kunnen sjoelen heb je een sjoelbak nodig en sjoelstenen. In totaal gebruik je 30 stenen voor het sjoelen.
Het is belangrijk dat de sjoelbak op een stevige plek staat. Plaats de bak bijvoorbeeld op een tafel, zodat de sjoelbak goed vlak ligt en ook niet kan omvallen.

3. De regels voor het spel op een rijtje

De regels voor sjoelen zijn als volgt:

Leg de sjoelstenen in kleine stapels klaar op de dwarslat, die zich vooraan de sjoelbak bevindt.
Bepaal onderling wie mag beginnen. Iedere speler heeft binnen zijn of haar beurt drie onderbeurten.
De eerste speler speelt in de eerste onderbeurt alle sjoelstenen richting de poortjes. De speler probeert de stenen zodanig weg te schuiven, dat deze gelijkmatig over de poortjes worden verdeeld. Zie voor de beste tactiek, de puntentelling onder stap 4.
Alle stenen die hierna niet in de poorten zitten, worden weer opgestapeld en op de dwarslat gelegd. Stenen die gedeeltelijk in het poortje liggen, mogen daar blijven liggen.
De speler begint nu met de overgebleven sjoelstenen aan de tweede onderbeurt.
Na deze beurt worden de stenen die niet in de poortjes terecht zijn gekomen nogmaals verzameld. De speler kan hiermee de laatste (derde) onderbeurt spelen.
Heeft de speler zijn laatste beurt gespeeld, dan wordt er een latje (of vinger) langs de buitenkant van de poortjes gehaald. De schijven die voor een deel nog in het poortje liggen kunnen zo alsnog achter het poortje glijden en punten opleveren.
Hierna worden de punten van deze speler geteld en genoteerd (zie puntentelling).
Vervolgens worden alle 30 stenen weer opgestapeld en klaargelegd voor de volgende speler.
De tweede speler is nu aan de beurt en speelt op dezelfde manier zijn drie beurten.
Het spel herhaalt zich totdat alle spelers drie onderbeurten hebben gehad en hun puntenaantal hebben opgeschreven.

Let op: als een steen tijdens het sjoelen op een andere steen belandt, dan wordt gesproken over een ‘bok’. Bij recreatief sjoelen mag je deze steen dan eraf pakken en gewoon opnieuw spelen. De regels voor het spel op een rijtje

Speciale scoreformulieren (formulieren waarop je de puntentelling kunt bijhouden), koop je hier.

4. De puntentelling bij sjoelen

De puntentelling bij sjoelen is gebaseerd op de poorten waarin de schijven (sjoelstenen) eindigen. Elke poort is gemarkeerd met een specifieke puntenwaarde, die varieert van 1 tot 4 punten. Van links naar rechts is de volgorde van de punten op de sjoelbak als volgt: 2, 3, 4 en 1. Het lijkt verstandig om alle stenen in de 4 te schuiven, maar dat is niet zo. Bij sjoelen kun je namelijk je punten verdubbelen door de sjoelstenen evenredig (gelijk) over de vakken met punten te verdelen.
De puntentelling werkt als volgt:

1 steen in alle poorten: 10 + 10 = 20 punten
2 stenen in alle poorten: 20 + 20 = 40 punten
3 stenen in alle poorten: 30 + 30 = 60 punten
4 stenen in alle poorten: 40 + 40 = 80 punten
5 stenen in alle poorten: 50 + 50 = 100 punten
6 stenen in alle poorten: 60 + 60 = 120 punten
7 stenen in alle poorten: 70 + 70 = 140 punten

5. Voorbeeld puntentelling

Heeft een speler 4 stenen in zowel het vak met 1, 2, 3 als 4 punten, dan heeft deze speler dus in ieder geval 80 punten behaald. Alle overige stenen in de poortjes worden ook meegeteld. Wanneer een speler 6 stenen in de 2 punten heeft en 5 in de 3, en 4 in de rest (de 1 en 4 punten) dan heeft hij of zij dus een score van 80+(2x2)+(1x3) = 84 punten.

6. Wanneer is een sjoelsteen in of uit de poortjes?

Bij competities worden strenge regels gehanteerd over wanneer een steen uit of in is. Bij recreatief sjoelen met vrienden of familie, kun je dit heel simpel bepalen: gewoon door met een latje langs de buitenkant van de poortjes te gaan. Wanneer een steen hierdoor nog in het poortje gaat, telt deze nog mee voor de eindscore. Stenen die hierdoor buiten het poortje raken tellen dus niet mee.

Geen latje in huis? Gebruik dan een liniaal of eventueel gewoon je vinger.

7. Wanneer win je bij sjoelen?

De speler die na drie onderbeurten de hoogste score heeft behaald, wint met sjoelen. Nadat elke speler drie onderbeurten heeft gehad, is het spel afgelopen en wint de speler met het hoogst aantal punten.

8. Tips voor het sjoelen

Sjoelen is een behendigheidsspel waar een goede tactiek kan helpen om meer punten te scoren. Een aantal tips om je sjoeltechniek te verbeteren:

Oefenen: het is belangrijk om goed te oefenen met de snelheid waarmee je schuift. Wanneer je de stenen te hard schuift, ketsen ze af tegen de zijkanten van de poorten. Als je de schijven te zacht schuift, zullen ze de poorten niet halen. Door verschillende manieren van sjoelen te proberen kun je bekijken welke techniek het best werkt voor jou.
Probeer goed te richten: probeer de sjoelsteen zo precies en strategisch mogelijk op het juiste poortje te richten. Dit helpt om meer punten te scoren. Zie de puntentelling.
Denk aan de volgende ronde! Kijk welke vakken nog (vrij) leeg zijn en bedenk waar je je sjoelstenen strategisch in wilt spelen voor ook alvast de volgende ronde. Zie wederom de puntentelling.
Stenen laten ketsen: ligt een van de sjoelstenen dicht bij een poortje? Dan kun je proberen om deze erin te ketsen met een nieuwe steen. Doe dit met beleid, zodat de steen niet te hard of te zacht wordt geraakt.
Let op je stenen: houd goed in de gaten hoeveel sjoelstenen je nog hebt. Wil je stenen in een poortje krijgen door te ketsen, kijk dan eerst of je dat redt met het aantal stenen dat je nog kunt wegspelen. Zoniet, richt je op een “vrij liggend” poortje.

Wrijf de sjoelbak voor gebruik op met een wollen doek, zodat het speelveld schoon en mooi glad is. Hierdoor zullen de sjoelschijven makkelijker schuiven.

9. Vanaf en tot welke leeftijd kun je sjoelen?

Sjoelen is geschikt voor spelers vanaf 8 jaar. Sjoelen is een familiespel dat leuk is voor kinderen, volwassenen en ouderen.

Speel je met jongere kinderen? Kijk dan eens voor een kleiner formaat kindersjoelbak. Zo kun je ook jongere kinderen leren sjoelen.

10. Met hoeveel spelers kun je sjoelen?

Sjoelen kan met meerdere spelers worden gespeeld. Meestal wordt het gespeeld met 2 tot 4 spelers, maar dit kan ook met meer spelers zijn. Wanneer je wilt sjoelen met een grote groep kun je ervoor kiezen om met meerdere sjoelbakken te spelen. Hierdoor hoeven spelers minder lang te wachten, maar speelt nog steeds iedereen tegen elkaar in de hoop op het hoogste puntenaantal.

11. Hoe lang duurt het spel?

De duur van een potje sjoelen is afhankelijk van het aantal spelers en het aantal rondes dat je speelt. Gemiddeld zal het spel zo tussen de 20 en de 30 minuten duren.

12. Wanneer is het leuk om dit spel te spelen?

Sjoelen is een leuke activiteit voor verschillende gelegenheden. Sjoelen is een populair spel voor op een braderie en wordt ook tijdens Koningsdag wel gespeeld. Daarnaast is het een bekende traditie tijdens Kerst en op Oudejaarsavond - en is het een leuk spel om samen met familie en vrienden te spelen.